Bu yazının amacı; Herkesin güvenli bir şekilde birlikte sürüş
yapabilmesi ve sağ salim evine dönebilmesine yardımcı olabilmektir.
Kimsenin özgürlüğünü kısıtlamak değildir. Genel bir bilgilendirmedir ve
karşılaşabileceğiniz her duruma bir açıklama getirmez. Bu yüzden
herkesin bu yazıyı okumasını ve kendi yargılamaları ışığında
uygulamasını tavsiye ederim. Unutmayın kendi güvenliğinizden öncelikle
kendiniz sorumlusunuz bu yüzden yetenekleriniz, bilginiz ve motorunuzun
kapasitesi oranında sürüş yapınız.
Sürücülerin sorumlulukları:
- Gruptaki herkesin, gurup dışındaki herkesin, civardaki diğer yayalar
ve araçların güvenliğini ve mal varlığını gözetmekle sorumlusunuz. Bu
yüzden ana hatlara ve hedeflere dikkat ediniz.
- Her durumda liderin talimatlarına uyunuz. Tek istisna bu
talimatların sürücüyü yada herhangi bir bireyi tehlikeli bir duruma
sokmasıdır.
- Motosiklet ve diğer sürüş ekipmanlarını güvenli sürüşe uygun durumda hazır tutunuz.
- Farlar açık sürüş yapınız.
- Önce güvenlik tavrı ile sürüş yapınız. Tüm bireylerin, guruptan olsun olmasın, güvenliği evrensel bir önemdedir.
- Hem sürücünün hem de artçısının(yolcusunun) kask takmaları gerekir.
- Alkollü sürüş kesinlikle yapılmamalıdır.
- Hedefe varmadan ayrılacaklar varsa bu durumun önceden gurup liderine bildirilmiş olması gereklidir.
Toplanma yeri ve hareket zamanı:
- Belirtilen toplanış mahallinde yakıtlar dolu olarak ve önceden bulununuz.
- Hareketten evvel durulacak yerler, ikmal noktaları, gidilecek yol
hakkında guruba temel işlemler ve formasyonlar hakkında bir brifing
verilir, hatırlatmalar yapılır.
- Tüm üyeler önceden belirlenmiş hareket zamanında grubun hareket
etmesini engelleyecek davranışları sergilemekten kesinlikle
kaçınmalıdırlar.
Sürüş formasyonu ve bireysel pozisyonlar:
Standart iyi hava şartlarında fermuar düzeni uygulanır. Öndeki motorla
aranızda 2 saniye çaprazınızdaki motor ile aranızda 1 saniye mesafe
bırakılır.
Lider gurubun başında olmalıdır ve gidiş hattının merkezinin solunda sürüş yapacaktır. Gurup artçısı formasyonun arkasında olur.
Yeni üyeler, misafirler ve tecrübesi az sürücüler gurubun ön tarafında liderin hemen arkasına yerleştirilir.
Her
sürücü bir sonraki hedefe varıncaya kadar başlangıç pozisyonunu
muhafaza eder. Bu sürücülerin önlerindeki ve arkalarındaki sürücülerin
sürüş alışkanlıkları ve davranış biçimlerini tanımasına yarar. Bilhassa
yeni tecrübesiz sürücüler için bu çok yaralıdır.
Bazı şartlar
oluştuğunda lider gurubun tek sıra formasyonuna geçmesini talimatını
verebilir. Sinyal sol kolun tek parmak açık yukarıya kaldırılıp
tutulmasıdır. Bu işareti gördüğünüzde önünüzdeki sürücüden güvenli bir
mesafe geri kalarak tek sıraya girin. Soldaki sürücüler sağ
sıradakilerin önüne girerler.
Eğer gurup çok kalabalıksa küçük
guruplara ayrılmak daha güvenlidir. Oluşan gurupların sayısı kadar yeni
lider ve gurup artçısı oluşturulması gerektir.
Üç tekerlekli motorlar daima gurubun arkasına yerleştirilir ve sürekli tek sıra olarak sürüş yapmalıdırlar.
Yolculu motorlar fermuar düzeni sürüşte sağ tarafta toplanmalıdırlar.
Hız, aralar ve mesafeler:
Lider bir sürat oluşturup bunu muhafaza etme işlevini sağlayacaktır. Bu
sürat tecrübesiz sürücülerinde uygulayabilecekleri bir seviyede
olmalıdır. Ayrıca çevre şartları, izin verilen hız limitleri ve güvenli
sürüş pratikleriyle uyumlu olmalıdır. Lider arkasındaki gurubun
formasyonunun durumunu aynalarından sürekli kontrol etmelidir.
Liderler
başlarında tecrübeli bir başka lider ve gurup artçısı olmak kaydıyla
tecrübesizleri bir ayrı gurup formasyonuna ayırabilirler.
Tüm sürücüler arkadaki sürücülerin düzensiz hızlara girmesini düzenlemek üzere aynı hızı tutturmaya gayret göstermelidirler.
Tüm
sürücüler liderle ve diğer sürücülerle aralarındaki uygun güvenli
mesafe ve hat pozisyonlarını mevcut yol, trafik ve hava şartları ile
uyumlu olabilmek için muhafaza edeceklerdir.
Asgari güvenli takip mesafesi:
Gurup
içinde 2 saniye öndeki sürücüden ve 1 saniye çaprazdaki sürücüden aynı
noktadan gecikmeli geçiş. Tek sıralı formasyonda direk öndeki sürücüden
asgari 2 saniye gecikmeli geçiş. Sürücüler arasındaki aralar fazla
açılırsa buraya diğer araçlar girip gurubu ayırabilir bu da liderin
görevini engelleyecektir.
Sürücüler arası bırakılacak aralar hız
ve yol şartlarınca belirlenmelidir. Sürüşe başlamadan önce her yol için
bu mesafeler belirlenmelidir. Ne kadar hızı artırırsanız mesafeleri de o
kadar büyütmelisiniz. Tüm guruptaki ara mesafeler aynı tutulmalıdır.
Liderin
hemen önündeki araçlarla lider arasındaki mesafe kesinlikle asgari 3
saniye gecikmeliden az olmamalıdır. Gurubun önüne bir araç geçtiğinde bu
ayarlamayı yeniden yaptığınızdan emin olunuz. Bu gecikme süreleri
asgari süreler olup tam durma mesafeleri değildir.
Güvenli hat pozisyonları:
Hattın merkezinin solu ve
sağıdır. Bu sürücüyü ortada biriken yağ lekelerinden uzak tutarken
fermuar düzeninin oluşmasına doğru aralarla gerekli hat şeklinin
sağlanmasıyla da olanak sağlayacaktır.
Lider gurubu şu durumlarda tek sıraya sokar:
Trafik
akış sürati gurup sürati ile aynı tempoda ise bu durumda hat değiştirmek
beklenmeyen bir tehlike oluştuğunda yada trafik sizden daha
yavaşladığında yapılır. İki gidiş iki geliş otobanlarda gurup yavaş
hatta ise ve fermuar düzeninde giderek hızlı akan trafiğin soldan
geçişine, sağdaki yavaş akan trafiği sollama durumunda değilse izin
verir. Üç veya daha fazla gidiş ve aynı sayıda geliş hatlı otobanlarda
soldan ikinci yavaş hatta fermuar düzeninde gidilerek sağ yandan giriş
çıkışlara boş bir hat bırakılmış olur ve soldan geçişlere izin verilir.
Hatlar soldan sağa sayılır. En sol hat en hızlı hat yada sollama
hattıdır ve bir numaralı hat olarak sayılır. Buradan sağa doğruda en
sağdaki en yavaş hatta doğru hatlar numaralandırılır.
Hat değiştirmek ve sollamak:
Tek yönlü otobanlarda fermuar düzeni normal olarak muhafaza edilir.
Lider pozisyonunu muhafaza ederek hat değişimi için işaret verecektir.
Tüm sürücüler pozisyonlarını muhafaza ederek işareti arkalarına iletirler.
Grup
artçısı ilk güvenli pozisyonda hat değiştirerek liderin hattın açık ve
korunduğunu görmesini sağlayacaktır. Lider grup artçısını aynasından
kontrol ederek hat değiştirdiğinden haberdar olmalıdır. Grup artçısı
formasyonun arkasında herhangi bir araba olmadığından emin olmak için
başı ile omuz üzerinden arkasını kontrol eder.
Formasyon liderin
beni takip edin tavrı üzerine değiştirilir. Lider el işareti verir, ilk
olarak kendisi değiştirir ve gurup sürücüleri önden arkaya doğru sırayla
hat değiştirirler. Grup artçısı dışında liderden önce kimse hat
değiştirmemelidir. Hat değiştirirken omuz üzerinden başınızla bakarak
arka kontrol mutlaka herkes tarafından yapılmalıdır. Uygun, güvenli
aralar muhafaza edilmelidir. Trafiğin müsait olduğu zamanlarda lider
sinyal verip hat değiştirme yapabilir.
Tüm gurubun sollamayı
tamamlayamayacağı veya hat değiştirmeyi bitiremeyeceği durumlar
olabilir. Bu durumda lider dönüş işareti verir. Gruba tek parmağı
yukarıda olacak şekilde sol kolunu kaldırarak işaret verir. Bu grup
olarak hat değiştirmenin mümkün olmayacağı anlamını taşır. Bu durumda
güvenli olunca lider işaret vererek hat değiştirir ve takiben diğer
sürücüler de başlarıyla kontrol ettikten sonra işaret vererek güvenliyse
hat değiştirmeyi yaparlar. Grup dağılırsa mümkün olan en uygun yerde
tekrar kurulmalıdır.
Çift yönlü yollarda sollama işlemi tek
sıralı formasyon halinde yapılmalıdır. Lider bir aracı geçtikten sonra
düzenli bir sürati muhafaza ederek geriden sollama yapan sürücülere
yeterli boş alanı bırakmalıdır. Tüm geçişlerde herkes kendisinin
güvenliği için omuz üzerinden başla kontrol bakışı işlemini kendisi
mutlaka yapmalıdır.
Grupta dağılma olduğu zaman tekrar birleşim
için gerekeni yapın. Aynı yerinizi alın. Ancak bunu yaparken kara hız
rekorunu kırmaya kalkmayın. Lider durumun farkındadır ve sollama
tamamlandığında kopanların toplanabilmesi için gerekli ayarlamayı
yapacaktır.
Yakıt, yiyecek, ihtiyaç ve dinlenme molaları:
Hareketten
önce bu tip şeyler kararlaştırılmış olmalıdır. Seyahat boyunca değişen
şartlara göre önceden karalaştırılan şekliyle plana sadık kalınmaya
mümkün olduğunca çalışılmalıdır.
Plandan sapmalar değişen hava,
trafik, sürücülerin yorulması, beklenmeyen olaylar yüzünden gereke
bilebilir. Yakıt duruşları 15 dakika ile sınırlı olmalıdır. Paralı
geçişler için gişelere gelmeden önce bozuk paralar hazır edilmelidir.
Lider tek sürücülere, gişelerde artçılı sürücülerde artçının yapacağı
işi yapmak üzere gişede duracak ve gişeden ilk geçenin geçici olarak
liderlik yapmasına izin verecektir. Gişe geçişlerinde ortadan
gitmeyiniz. Çok kaygan olurlar.
Plan dışı ve acil durmalar:
Planlananın dışında
durmalar grupta karışıklıklara bu karışıklıklarda kazalara sebep
olabilir. Lider durma gerektiği konusunda bilgilendirilmeli ki grubu bir
formasyon içinde ilk güvenli yerde durdurabilsin.
Problemi olan
bir sürücü lidere, görevliye yada artçıya en kısa zamanda durumu
bildirmelidir. Haber verilince lider ilk güvenli yerde grubu
durduracaktır. Eğer hemen durmak zorunda ise sadece artçı yada tayin
edilmiş formasyon mekanik eri duran sürücüye eşlik edecektir. Bu mekanik
erlerin grubun arkasında olması gereklidir. Lidere durum
bildirildiğinde güvenli ilk yere grubu çekerek durduracaktır.
Başka
bir sürücünün ekipmanlarında problem olduğunu gören diğer bir sürücü
durumu problem yaşayan sürücüye bildirecektir. Lidere bildirilecek o da
ilk güvenli yerde grubu durduracaktır.
Lider güvenli yer seçerken
tecrübesini ve sağ duyusunu kullanarak tehlike arz edebilecek kırık
camlar, çöp, kum, mıcır olan yada taze asfaltlı yerlerden uzak
duracaktır.
Trafik ışıkları ve işaretleri:
Kırmızı ışık hattında
fermuar düzeninde kalmayıp sürücüler kırmızı ışığı gördüklerinde çiftli
sıra oluşturmak için sağındaki yada solundaki motorun yanına
çekmelidirler.Fermuar şeklinde kalınmamalıdır. Işık değişince bir defada
ikişerli gruplar olarak hareket edip kavşağı geçince tekrar fermuar
düzenine geçilmelidir.
Grup dur işareti ile karşılaştığında gene
yan yana ikili sıra oluşturulmalı, fermuar düzeninde kalınmamalı ve
durduktan sonra kalkış ikili grupların sırayla eş zamanlı hareketleri
olarak gerçekleştirilmelidir. Kavşak geçildikten sonra fermuar düzenine
tekrar geçilmelidir.
Bu ikişerli eş zamanlı geçiş düz yada dönüşlü kavşaklarda aynıdır değişmez.
Kazalar:
Bir kaza mahalline gelindiğinde yada grupta
bir kaza oluşursa lider grubu durduracaktır. Gerekli güvenli şekiller
içinde ve gerekiyorsa grup dağılarak güvenli alanlarda park edecektir.
Grup üyeleri ihtiyacı olanlara yardım ederken aşağıdaki işlemleri yapabilirler ancak bunlarla sınırlı değildirler.
- Trafiğin yönünü değiştirmek, yavaşlatmak yada durdurmak. Güvenli
yöntem ve araçlar kullanılmalıdır. Gerekirse işaret fişekleri kullanmak
gibi.
- İlgili yaralıları rahatlatıp yardım etmek.
- Polis tahkikatı için kaza mahallini muhafaza edip düzeni sağlamak.
- Mümkünse fotoğraf çekmek.
- Mümkünse ruhsat ve ehliyetleri toplamak. (Bu Türkiye de kanunsuz sayılabilir.)
- Şahitlerin isim ve adreslerini almak.
- Otoriteler gelinceye kadar kontrolü sağlamaya çalışmak.
Güvenlik ekipmanları:
- Tüm bireyler hareket noktasına sağlam, sürüş için yeterli bakımda,
yakıt deposu dolu bir motorla ve hareket saatinden ½ saat önce gelmiş
olacaklar.
- Tüm sürücüler hava şartlarına ve sürüş güvenlik şartlarına uygun giyinmiş olacaklar.
- Yeterli araç gereç, gerekirse başkaları içinde fazladan getirilecektir.
- İlk yardım malzemesi getirilecektir.
- Lider ve grup artçısı herkesin yol haritası, cep telefonu ve ilk yardım çantası taşıdığından emin olacaklardır.
- Telefon numaraları alınacak ve haritalarda yollar işaretlenmiş olacaktır.
Uyarı: Virajlı dağ yollarında çift sıra halinde sürüşler terk
edilerek her bir motor arasında minimum iki saniye kuralına riayet
edilerek tek sıra halinde sürüşe geçilmelidir.
El İşaretleri:
MOTORLARI ÇALIŞTIRIN HAREKET EDİYORUZ
FERMUAR DÜZENİNE GEÇİN
TEK SIRA DÜZENİ
SOLDA TEHLİKE
SAĞDA TEHLİKE
SOLA DÖNÜŞ
SAĞA DÖNÜŞ
YAVAŞLA
HIZLAN
DURUN: (Fren yaparak )
SAFLARI SIKLAŞTIRIN
